طراحی شهری پایدار با رویکرد زیبایی شناسی زیست محیطی (نمونه موردی رود-دره دارآباد تهران)

چکیده: در توسعه شهری، حفاظت و احیا رود - دره های شهر های کشور و از جمله رود - دره های البرز در شهر تهران با توجه به مشکلات زیست محیطی این شهر، استفاده پایدار و عقلانی از آنها، از اهمیت بالایی برخوردار است.رود-دره های شهری و فضاهای سبز و باز آنها، ثروت و میراث طبیعی و ملی ماست.توسعه بی رویه شهرها این ثروت را مورد هجوم قرار داده، موجب سیر قهقرایی آن شده و ارزش این رود-دره ها در طر حها ی شهری ناشناخته مانده است. دو دیدگاه در راستای حفاظت واحیای رود - دره های شهری وجود دارد ، از یک سو دیدگاه سلطه طلبانه و استفاده نسنجیده از طبیعت و تخریب آن، و دیدگاه دیگر حفاظت مطلق بدون بهره برداری متعادل از پهنه های زیستی رود – دره های شهری وجود دارد ، از طرفی این دو دیدگاه افراطی حتی ممکن است به نتایج یکسانی بیانجامد، زیرا حفاظت مطلق از منابع طبیعی با هزینه های فراوانی که در بردارد ، ممکن است به علت گریز از هزینه های نگهداری به رها سازی و نابودی آنها کشیده شود. این در حالی است که در اغلب شهرهای جهان رود - دره ها مهمترین عناصر طبیعی می باشند که به مشابه اندام های شهری، پیوند دهنده انسان - شهر - طبیعت بوده و در ارتقای کیفیت زیست محیطی و زیبایی شناسی شهری نقش ارزنده ای را ایفا می کنند. حفظ و ارتقا زیست محیطی و توجه به طراحی های شهری با رویکرد ارزش های زیبایی شناسی زیست محیطی منجر به تجربه بودن در فضاهایی در دل طبیعت شده و حس تعلق در شهروندان را تقویت کرده ، حفظ محیط زیست طبیعی در شهر (طبیعت رود-دره ها) منجر به تغییرات رفتاری در مردم شهر شده و این امکان را به آنها داده تا تجربه و لذت در دل طبیعت بودن را ، در کنار شلوغی و آلودگی شهری داشته باشند. احیا و حفاظت از پتانسل های طبیعی رود - دره های شهری مستلزم برنامه ریزی و طراحی صحیح در رود-دره ها می باشد و ارتقا کیفیت آن در منطقه به زیبایی شناسی زیست محیطی منجر شود. در این پژو هش به توسعه پایدار زیست محیطی و به چگونگی ارتباط آن با زیباییی شناسی زیست محیطی پرداخته شده. به عنوان نمونه موردی به بررسی رود-دره دارآباد (یکی از رود-دره های شمالی شهر تهران) که دارای استعداد های بالقوه گردشگری و پتانسیل های زیست محیطی می باشد، پرداخته شده و در نهایت با مقایسه نکات خاص، نتایج تحقیق با توجه به راه حل های بومی و اصول طراحی شهری به عنوان الگویی در جهت طراحی و برنامه ریزی الگوهای جدید در رود-دره دارآباد، جهت ایجاد پایداری اکولوژیک همرا با ارتقا کیفیت زیبایی شناسی زیست محیطی شده. روش این پژوهش بر پایه روش نمونه موردی با استفاده از راهکارهای ترکیبی استوار است. کلمات کلیدی : طراحی شهری پایدار، زیبایی شناسی زیست محیطی، پایداری اکولوژیک،رود دره دارآباد